Vakkert kanskje, men varslar ikkje godver

Biletet ovanfor var teke samstundes med at barometeret var på topp for så å snu nedover. Det endar nok med at vi får smake litt av vinteren før det tek til vetet, tenkjer eg.

Er kiloprisen på poteter interessant for deg ? Truleg ikkje, eg har nemleg lese at moderne menneske ikkje et poteter. Dessutan er det usunt. Det har Fedon Lindberg og Dr. Robert C. Atkins, og fleire med dei, fortalt oss no i fleire år. For meg derimot, ein inngrodd potetgubbe som meiner at middag utan poteter heiter lunsj, stiller det seg litt annleis. Ikkje det at det er så nøye om kiloprisen er 3, 4 eller 8 kroner, men variasjonane i prisen kan fortelje oss ein heil del.

I Noreg har vi eit (etter mange si meining håplaust) system med noko ein kallar målpris. Denne vert framforhandla i dei årlege jordbruksforhandlingane. Dersom prisen på norske varer overstig denne, har vi i prinsippet fri import frå utlandet. Så lenge prisen er under, har vi vernetoll på importen. Differansen mellom internasjonal marknadpris og målpris vert rekna som subsidiar og representerer ein stor del av alle milliardane i overføringar til jordbruket.

I normalår får ein inntrykk av at kypriotar, danskar og mellomeuropearar står på trappa vår, klar til å rykke inn så snart den norske potetbonden tek seg så godt betalt at importen vert frislept. Ikkje slik i år. I år har tørken i Mellom- og Søreuropa redusert potetavlingane så mykje at der mest ikkje finst poteter å få tak i.

Når eg no likevel kan gå i butikken og kjøpe norske poteter til middagen, er det fordi vi har hatt eit system som har sikra at det har vore mogleg med lønsam produksjon av poteter på dei mest eigna stadene her i landet. Det er dette ein kallar mattryggleik.

I eit system med full frihandel på jordbruksvarer, vil ein ikkje ha høve til å ta slike omsyn. Så kan ein sjølvsagt innvende at "er det så nøye med desse potetene då ?" Nei, det er det eigentleg ikkje, men i år er det potetene, kven veit kva det vert neste år ? Og når eg nyttar poteter som døme, så er det avdi det vert rekna som noko av det sikraste og mest årvisse ein kan dyrke.

Kan hende er det ikkje berre barometeret som bør ta til vetet før vinteren?

PS I dag tidleg var det rim på alle markar og barometert har ikkje snudd.