Det løner seg ikkje her eingong. Korleis skal då vi i Noreg få det til ?

Kven skal få lov til å
produsere maten vår?

Eit betimeleg spørsmål i desse WTO-tider skulle ein tru.

Før eg går vidare, vil eg berre kome med ein tilstandsrapport frå den verkelege verda.

• Oljealderen går mot slutten. Mykje tyder på at tilgangen allereie er er mindre enn etterspurnaden og sjølv usikre rykter om reduksjonar i leveransane sender prisane til himmels. Matvareproduksjonen i verda er heilt avhengig av ei stabil tilførsle av billig energi i form av olje og gass.
  

• Klimaet på jorda er i endring. Ein kan krangle til ein vert blå om kor menneskeskapte endringane er, men endringane skjer. Det ser ut som om dei vert store og dei vil få konsekvensar for jordbruket og for kvar på jorda det vil vere mogleg å produsere mat i framtida.

I WTO-forhandlingane er der mange og harde frontar. Til dømes mellom dei som vil ha frihandel med matvarer og fjerning av alle subsidiar på den eine sida og dei som vil behalde både grensevern og subsidiar på den andre. Brasil og Frankrike er representantar for kvar si side i denne striden. Det rare er at begge nasjonane har naturgjevne tilhøve som skulle gjere dei svært konkurransedyktige i ein liberalisert marknad. Dei store interessemotsetnadene må då ha andre årsaker, mellom anna skilnader i kostnadsnivå og sosiale tilhøve.

Sjølv om det kan verke som om verda for tida fløymer over av mat, må ein være klar over at dette kan endre seg raskare enn ein skulle tru. Vi veit også at dei internasjonale matvaregigantane i ein marknad der matvarer er undrelagt same handelsreglar som baderingar og plastkattar vil produsere råvarene sine i dei landa der fortenesta er størst. Så er tusenkronersspørsmålet: Kven skal produsere maten på stader der det løner seg dårlegast dersom behovet skulle melde seg ? Skal vi dømme nokre utvalde til fattigdom eller skal vi først som sist innsjå at jorbruket må står i ei særstilling og må underleggast andre reglar enn dei fleste andre næringar? Kan hende kan denne artikkelen tene som utgangspunkt for litt tankeverksemd om dette.

Til slutt eit lite sitat:

So high-tech is not used to abet good husbandry, but to make bad practice possible.
COLIN TUDGE